Đây là lý do khiến tôi không ngần ngại trả lời câu hỏi có vẻ rất kinh ngạc của nhiều người về quãng thời gian 10 năm thôn này không có một đám cưới”
000 đồng/năm để trả lương cho hai người này. Sau lớp trẻ “đi khu công nghiệp” thì lớp trung niên cũng đi tìm nơi sinh cơ lập nghiệp khiến thôn càng ngày càng vơi người”. Theo lời kể của ông Phong, năm 2011 trưởng thôn đề xuất xin một thầy thuốc nhưng mãi chưa thấy ai về.
VŨ TOÀN. Nếu có thì chỉ là cưới theo kiểu trình diện xóm thôn cho đỡ tủi. Mỗi người dân đóng góp 10. Đối diện đồng cói nước mặn là con đường vắng ngắt và những cánh cổng khóa bằng những dây cáp và ống khóa hoen gỉ, những vườn không nhà trống với mái chạn nhô cao. Hơn 300 năm nay, đảo “neo” giữa dòng sông Lam với một bên là TP Vinh (Nghệ An), một bên là huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh).
Cạnh ngôi trường là bệnh xá xã cũng vắng ngắt. Toàn Đảo này thuộc xã Xuân Giang, huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh). Nếu tìm được việc thì sớm muộn họ cũng sẽ đi. Vào trong Nam nghĩa là vào Khu công nghiệp Biên Hòa, Long Thành (Đồng Nai) hoặc nông trường cao su, cà phê tại các tỉnh Gia Lai, Kon Tum - nơi phần đông nam thanh, nữ tú rời đảo này tìm nơi lập nghiệp.
Một số ít học sinh vào các trường đại học, cao đẳng rồi cũng tìm nơi xây dựng gia đình chứ không trở về thôn. Theo thời kì, dân làng càng ngày càng “mỏng” và thưa dần, đến nỗi hiện chỉ còn lại vài thanh niên vì chưa tìm được việc làm. Ông Phong nói: “Kể từ cơn bão lịch sử năm 1978 nhấn chìm 10 ngôi nhà, nhất là vụ lật đò tiếp đó cuốn trôi một vài bồ đang “du” sông sang phố huyện sắm lễ cưới thì thanh niên trong thôn bắt đầu rậm rịch “di dân”.
Hiện thôn đang phải giao kèo một cô mụ kiêm y tá đã ngoài 60 tuổi và một y sĩ gần 70 tuổi. Ông Nguyễn Văn Phong, thôn trưởng đảo Hồng Lam, bấm đốt ngón tay tính: “Mười năm nay thôn này “bói” không ra một đám cưới, dân làng chỉ nhận báo hỉ là chính. Năm 1998 thôn có 327 hộ, 2. 300 khẩu, nay chỉ còn 199 hộ, 586 khẩu. Dừng chân trước ngôi trường hai tầng, ông Phong không giấu vẻ trầm tư mặc tưởng: “Trường có 16 phòng nhưng năm ngoái có 35 học sinh tiểu học, năm nay giảm xuống chỉ còn 31 em.
Tôi lo còn giảm nữa vì bác mẹ lập nghiệp nơi xa nên đưa dần con cái theo”. Làng Hồng Lam xanh rợp bóng cây nhưng tịnh vô không thấy bóng dáng một quán xá nào.
Không đám cưới, ít trẻ nít nên trường mầm non của làng vắng bóng học sinh - Ảnh: V. Xong rồi họ vào trong Nam tổ chức đám cưới chính thức”.
