Thứ Sáu, 26 tháng 7, 2013

Cạnh tranh trong vấn FDI: Tạo động lực lớn cho Việt Nam

Ngay cả với Việt Nam cũng đang phải cạnh tranh trực tiếp với một số quốc gia trong khu vực như: Inđônêxia, Thái Lan, Myanmar... Phóng viên Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) đã có cuộc đàm luận với Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đào Quang Thu xung quanh vấn đề này.

Xin Thứ trưởng đánh giá về tình hình đầu tư nước ngoài vào Việt Nam 6 tháng đầu năm 2013 ?


Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đào Quang Thu


Tôi cho rằng tình hình đầu tư nước ngoài 6 tháng đầu năm 2013 đã đạt được những kết quả hăng hái, giải ngân của các dự án FDI đạt 5,7 tỷ USD, tăng 5,6% so với cùng kỳ năm 2012; vốn đăng ký đạt 10,47 tỷ USD, tăng gần 16% so với cùng kỳ năm 2012. Đây là một điểm sáng trong bức tranh kinh tế còn nhiều khó khăn của chúng ta trong năm nay. Đạt được kết quả này là do nhiều nguyên do nhưng; trong đó có duyên do quan yếu là sự thay, thay của các cơ quan quản lý quốc gia cũng như các nhà đầu tư.

Về phía các cơ quan quản lý quốc gia, Chính phủ đã có những biện pháp trong công tác chỉ đạo điều hành để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Ngay từ cuối năm 2012 Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 32/CT –TTg ngày 07/12/2012 về việc loại bỏ những rào cản và hoàn thiện cơ chế, chính sách để nâng cao hiệu quả đầu tư. Bên cạnh đó là việc ban hành các Nghị quyết về các giải pháp chỉ đạo điều hành và các giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Đồng thời với đó là sự rứa của các Bộ, ngành và địa phương trong việc hoàn thiện pháp luật, chính sách nhằm cải thiện môi trường đầu tư và hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp nhằm xúc tiến giải ngân vốn đầu tư.

Về phía các nhà đầu tư, con số giải ngân hăng hái nêu trên cho thấy rằng các nhà đầu tư đã có những nom và nhận định hăng hái về triển vọng đầu tư của Việt Nam trong thời kì tới nên đã dạn dĩ giải ngân vốn để khai triển các dự án đầu tư mặc dầu bối cảnh kinh tế chung vẫn còn nhiều khó khăn. Đây là một tín hiệu rất hăng hái và chúng ta cần phải nối rứa để đáp ứng được kỳ vọng của các nhà đầu tư nhằm xúc tiến hơn nữa vốn giải ngân trong thời kì tới.

Hiện thời, cuộn đầu tư trực tiếp nước ngoài của Việt Nam đang phải cạnh tranh gay gắt với nhiều quốc gia trong khu vực như: Thái Lan , Myanmar , Inđônêxia… Theo Thứ trưởng, đây có phải là một trong những căn nguyên khiến tình hình cuốn FDI vào Việt Nam có khuynh hướng tăng chậm lại ?

Đúng như vậy. Hiện cạnh tranh trong cuốn ĐTNN đang diễn ra rất gay gắt giữa các quốc gia trên thế giới và trong khu vực. Đối với Việt Nam chúng ta đang phải cạnh tranh trực tiếp với một số nhà nước trong khu vực như: Inđônêxia, Thái Lan, Myanmar. Theo quan điểm của tôi thì cạnh tranh là một thiên hướng thế tất. Xét về một góc cạnh nào đó thì cạnh tranh có tác động tích cực đối với Việt Nam bởi vì ưng chuẩn cạnh tranh sẽ tạo động lực lớn cho chúng ta cải thiện luật pháp, chính sách và môi trường đầu tư. Qua đó, chúng ta sẽ có một môi trường đầu tư lành mạnh hơn, sáng tỏ hơn và hiệu quả hơn. Các doanh nghiệp cũng sẽ hoạt động hiệu quả hơn và phát triển bền vững hơn.

Về nhận định cạnh tranh là một trong những lý do khiến vấn ĐTNN vào Việt Nam có thiên hướng tăng chậm lại thì tôi tán thành với nhận định này. Tuy nhiên, ở đây chỉ miêu tả nguồn vốn đăng ký, còn vốn đầu tư thực hành thì vẫn được duy trì đều ở mức 10,5-11 tỷ USD trong những năm qua. Điều này biểu thị rằng, môi trường đầu tư của Việt Nam vẫn ổn định, các nhà đầu tư vẫn tin tưởng và lạc quan về môi trường đầu tư ở Việt Nam. Tuy nhiên điều đó không có nghĩa là chúng ta ưng ý với chính mình mà chúng ta tiếp chuyện phải cố, cố để cải thiện môi trường đầu tư hơn nữa nhất là trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt như giờ. Nếu chúng ta không làm được điều đó thì Việt Nam sẽ tụt hậu so với các nước trong khu vực và vấn ĐTNN sẽ suy giảm trong các năm tới.

Vậy theo Thứ trưởng, định hướng thu hút FDI của Việt Nam cần những nhân tố gì để Việt Nam vừa duy trì mức độ hấp dẫn từ môi trường đầu tư, vừa cuốn được những dự án có chất lượng ?

Định hướng lôi cuốn ĐTNN của Việt Nam trong thời kì tới là cuộn đầu tư có chọn lựa. Chúng ta chỉ cuốn những dự án có chất lượng, công nghệ cao, không ô nhiễm môi trường, các dự án trong ngành, lĩnh vực mà chúng ta đang cần phát triển như công nghệ tương trợ, công nghệ chế biến, chế tác, nông nghiệp… Để vừa duy trì chừng độ hấp dẫn của môi trường đầu tư, vừa tuyển lựa được những dự án có chất lượng, chúng ta cần thực hành nhiều giải pháp đồng bộ, đó là: hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách về đầu tư, ban hành các chính sách ưu đãi đầu tư hạp với định hướng lôi cuốn ĐTNN thời đoạn 2011-2020, đảm bảo tính quyến rũ cạnh tranh với các nước trong khu vực.

Bên cạnh đó cần tháo gỡ những nút thắt bây giờ trong vấn ĐTNN đó là canh tân thiết chế, cải thiện cơ sở hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao, phát triển công nghiệp hỗ trợ; song song, tăng cường sự kết hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước cấp Trung ương và địa phương trong việc tương trợ, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án để hỗ trợ xúc tiến giải ngân nhanh vốn đầu tư.

Ngoại giả, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng sẽ tăng cường công tác thẩm định giấy chứng thực đầu tư nhất là các dự án lớn theo hướng chú trọng xem xét, đánh giá về khả năng huy động vốn, có chế tài hoặc đề nghị các nhà đầu tư đặt cọc để đảm bảo thực hành bổn phận khai triển dự án đúng tiến độ. Tại Nghị quyết về ĐTNN mà Bộ Kế hoạch và Đầu tư mới trình Chính phủ, chúng tôi có kiến nghị về quy trình cấp giấy chứng thực đầu tư để có thể tuyển lựa được các dự án tốt và đảm bảo nghĩa vụ khai triển dự án theo tiến độ của nhà đầu tư. Đó là thực hiện quy trình 2 bước cấp giấy chứng thực đầu tư. Theo đó, bước 1 là: cấp giấy chứng thực đăng ký đầu tư với tiêu chí đơn giản và thủ tục chóng vánh, trong đó, nhà đầu tư phải cam kết về tiến độ dự án, công nghệ sử dụng…. Bước 2 là cấp giấy chứng nhận đầu tư chính thức sau khi nhà đầu tư đã hoàn tất ắt hoặc từng tuổi của dự án. Cơ quan quản lý sẽ căn cứ vào việc khai triển dự án thực tại của các nhà đầu tư để cấp giấy chứng nhận đầu tư và xác định ưu đãi đầu tư.

Thứ trưởng nhận định thế nào về sự mâu thuẫn giữa việc cải thiện môi trường đầu tư và định hướng khuyến khích các dự án có công nghệ cao từ các nước công nghệ nguồn ?

Theo tôi, cải thiện môi trường đầu tư và định hướng khuyến khích các dự án có công nghệ cao từ các nước công nghệ nguồn là không có gì mâu thuẫn. Môi trường đầu tư tốt phụ thuộc vào môi trường chính trị tầng lớp, môi trường ổn định kinh tế vĩ mô, cơ chế chính sách, canh tân hành chính. Còn t hu hút đầu tư vào các lĩnh vực, các dự án có công nghệ cao, công nghệ nguồn là định hướng của Chính phủ Việt Nam . Hiện dự thảo Nghị quyết liên tưởng đến lĩnh vực này đang trong quá trình khai triển.

Theo đó, Chính phủ Việt Nam sẽ cải thiện lĩnh vực này, sửa lại tiêu chí quy định về công nghệ cao và công nghệ nguồn; đưa ra những ưu đãi riêng cho các dự án. Đặc biệt là đối với những dự án quy mô lớn có tác động lớn tới kinh tế tầng lớp thì Chính phủ Việt Nam sẵn sàng thương lượng với nhà đầu tư nhằm tạo những điều kiện thuận lợi nhất trong khuôn khổ luật pháp cho phép.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!

Thúy Hiền(thực hành)